• 1. Tanım
• 2. Etiyoloji
• 3. Epidemiyoloji
• 4. Patogenez
• 5. Klinik Bulgular
• 6. Ayırıcı Tanı
• 7. Tanı
• 8. Tedavi
• 9. Korunma
• 10. Prognosis

Eşini Atmama: Plasenta Retensiyonu ve Tedavi Yöntemleri

1. Tanım

Eşini atmama, bilimsel adıyla plasenta retensiyonu, doğum sonrası plasentanın belirli bir süre içinde atılamaması durumunu ifade eder. Genellikle bu süre 24 saate kadar uzayabilir. Reprodüktif sistemi etkileyen bu durum, uterusta enfeksiyon riskini artırarak hayvanların sağlığını olumsuz etkileyebilir ve üretim performansını düşürebilir.

2. Etiyoloji

Plasenta retensiyonunun etiyolojik faktörleri çok çeşitli olabilir:

– Primer Etkenler:
– Metritis gibi uterin enfeksiyonlar
– Doğumda yardımcı olunması gereken zor durumlar (distosi)
– Erken veya gecikmiş doğumlar

– Sekonder Etkenler:
– Beslenme eksiklikleri, özellikle selenyum ve E vitamini yetersizlikleri
– Genetik faktörler
– Hormonal düzensizlikler

3. Epidemiyoloji

Plasenta retensiyonu, özellikle süt sığırlarında yaygın olmakla birlikte, koyun, keçi ve at gibi çeşitli hayvan türlerinde de görülebilir. İri buzağı veren inekler, çoğul gebelik yaşayan koyunlarda daha sık gözlemlenir. Çiftlikten çiftliğe farklılık gösterebilir ve mevsimsel etkiler altında değişebilir. Yetersiz gebelik beslemesi önemli bir risk faktörüdür.

4. Patogenez

Plasenta retensiyonu genellikle travmatik doğumlar veya uterin enfeksiyonlar sonrası plasentanın normal ayrılma mekanizmasının bozulması sonucunda gelişir. Retine olmuş plasenta, bakteriler için bir üreme alanı oluşturabilir, bu da toksik maddelerin kan dolaşımına girmesine ve septisemiye yol açar.

5. Klinik Bulgular

– Akut Bulgu:
– Plasentanın vajinadan sarkması
– Kötü kokulu akıntı

– Kronik Bulgu:
– Uterin enfeksiyon belirtileri (metritis)
– Yumrulu artış ve yüksek ateş
– Azalmış süt verimi, iştahsızlık

6. Ayırıcı Tanı

Ayırıcı tanıda postpartum metritis ve rutin lohusalık dönemine bağlı akıntılar göz önüne alınmalıdır. Plasenta retensiyonu genellikle belirgin plasenta parçalarının görülmesi ile ayırt edilir.

7. Tanı

Tanı, klinik muayene ile karakteristik belirtilerin gözlemlenmesi ile konur. Gerekirse ultrason veya diğer görüntüleme yöntemleriyle uterusun değerlendirilmesi sağlanabilir.

8. Tedavi

Eşini atmama tedavisi şu adımları içerir:

– Destek Tedavisi: Sıvı tedavisi ve enerji desteği
– Medikal Tedavi:
– Antibiyotikler: Enfeksiyonu önlemek veya tedavi etmek için
– Oksitosin: Uterusun kasılmalarını artırarak plasentanın atılmasına destek olur
– Antiinflamatuarlar: Ağrı ve iltihap azaltmak için
– Mekanik Müdahale: Gerekirse elde plasentanın uzaklaştırılması

9. Korunma

– Sürü Yönetimi: Dengeli beslenme, özellikle mineral ve vitamin takviyeleri
– Biyogüvenlik Önlemleri: Çiftlikte enfeksiyon kontrolü sağlamak
– Çevresel Yönetim: Temiz ve hijyenik doğum alanları sağlamak

10. Prognosis

Erken teşhis ve doğru tedavi ile plasenta retensiyonunun prognozu genellikle iyidir. Tedavi edilmezse, uterin enfeksiyonlar ve buna bağlı performans düşüşleri ekonomik kayıplara yol açabilir.

Sonuç olarak, eşini atmama, veteriner hekimlerin dikkatle yaklaşması gereken bir durumdur. Doğru yönetim stratejileri ile başarılı bir tedavi ve sağlığın korunması mümkündür.